Binnenkort vieren we weerom het paasfeest. Voor vele kinderen betekent het enkel nog het krijgen van chocolade en geschenkjes, en voor de ouders vaak gewoon ene extra dagje vrij op paasmaandag. Het paasfeest is echter veel meer dan dat, en heeft een veel diepere en heidense achtergrond.
Easter en Ostern, zo noemen de Britten en Duitsers het paasfeest. Beda Venerabilis (673-735) vermeldde in zijn de “Temporum ratione” dat de Saksen een godin kenden die 'Eástre' heette, en dat ze de maand maart 'Esturmonath' noemden. In het Oud Duits heette Eástre Ostara, en het feest dat voor haar werd gevierd, werd Ostara genoemd. De cultus rond de godin Ostara was dermate diepgeworteld, dat de kerk hem in plaats van te vernietigen gelijkstelde aan het Joods-Christelijke Pesachfeest..
Ostara symboliseert de overwinning van het licht en het aanbreken van de vruchtbare periode: de lente. Haar naam slaat dan ook op het oosten, de richting waar het licht, de zon vandaan komt. Ostara is de godin van de stralende morgen, het stijgende licht en ze is een blijmoedige en heilzame verschijning. Daarom wordt het rond 21 maart gevierd; het begin van de lente. Op deze datum passeert de zon de evenaar van zuid naar noord, en zijn dag en nacht overal op aarde even lang (lente-evening).
In het christelijk geloof is het Paasfeest het feest van de heropstanding van Christus – Christus, de Sol Invictus, de onoverwonnen Zon. Het christelijke Paasfeest is dus evenzeer als het Ostarafeest gewoon het vieren van de terugkeer van het licht, het leven en de vruchtbaarheid.
In het paasfeest van nu zitten onmiskenbaar nog tal van andere heidense elementen.
Nog steeds worden elk jaar op eerste Paasdag de zogenaamde Paasvuren aangestoken om de terugkeer van het licht en de lente te vieren. Traditioneel heeft men in de Saksische regio Paasvuren, en kent men in de Frankische gebieden de zogenaamde St. Jansvuren. De laatste vinden plaats op Zomerzonnewende. Vanzelfsprekend zijn er ook gebieden waar men beide tradities kent. Paasvuren werden meestal gehouden op heuvels en bergen, en nu nog dragen sommigen de naam 'Paasberg'.
Over de paashaas die een kip was
Paasvuren zijn een heidense gewoonte en hebben een hoop afgeleide tradities. Zo is er de Paarskaars waaraan men kaarsen aansteekt; een gekerstende versie van het gebruik om takken van het paasvuur mee naar huis te nemen om de haard mee aan te steken. Met de houtskool uit het Paasvuur maakte men het gezicht zwart en nam het mee naar huis: het was een afweermiddel tegen brand en blikseminslag. Ook sprong men over het vuur voor geluk
Ostara is als lentefeest het vruchtbaarheidsfeest bij uitstek, en de paashaas heeft als viriel beestje de status van vruchtbaarheidssymbool verworven bij veel volkeren en culturen. De haas is eigenlijk een kip van Ostara die haar eieren constant verborg. Uit onvrede hierover veranderde Ostara haar in een haas om ze weer te zoeken. Deze speurtocht komt niet alleen overeen die van kinderen tijdens Pasen, maar bijvoorbeeld ook met het zoeken naar het eerste kievitsei. Het verband tussen de vogel en de haas wordt mogelijk verklaard door het feit dat sommige vogels hun eieren op de grond en in verlaten holen van hazen leggen. Vroeger stopten boeren een ei in hun akker om de oogst te zegenen. De eieren zijn, net als de haas, in veel culturen het symbool van nieuw leven. Het beschilderen van de eieren is een gebruik dat zelfs bij volkeren in China bekend was. De felle kleuren symboliseren de herlevende kleuren van de natuur. Met name rood was populair. Deze kleur is bij uitstek verbonden aan Ostara want morgenstond, de roodgekleurde ochtendhemel in het oosten, had ook toen al goud in de mond.
Ook het gebruik om een versierde stok, een Palmpaas, met lekkers eraan rond te dragen is van oorsprong heidens. Het komt van de Meiboom-viering van de Germanen, waarbij men ten teken van de terugkerende zomer een versierde den ronddroeg. In de top van de den zat een broodhaantje. De den en de haan slaan op de wereldboom Yggdrasil en de haan Gullinkambi (Goudenkam). De haan is synoniem met de komst van het licht die hij elke ochtend aankondigt. Broodhaantjes versieren nu nog de top van de versierde stokken, en goudkleurige hanen de toppen van kerken.
Kortom…
Ostara is dus een schoolvoorbeeld van een zeer diepgewortelde heidense traditie. Ondanks de pogingen van het nieuwe geloof, het christendom, om het te vervangen door zijn eigen wederopstandingsverhaal heeft het Ostara niet kunnen doen vergeten. Hoewel het Ostara heeft gekerstend en dus de elementen er van in eigen symboliek nieuwe invulling heeft geprobeerd te geven, is het heidense karakter van Ostara onmiskenbaar.
Deze prachtige eieren van Jeanne d'Arc Living heb ik aangeschaft bij www.brocantewebshop.nl die toevallig in Veendam bleken te zitten! Het zijn wat grotere eieren die ook nog eens doosjes zijn.
Deze prachtige zinken eieren kun je aanschaffen bij Jots lifestyle ze hebben er nog veel meer leuke paasdecoraties.
Bij Tuttemerull zag ik enige tijd geleden deze schitterende eieren:
Ikzelf ben ook nog creatief bezig geweest, sinds vandaag staan deze decoraties in huis, met dank aan het altijd geweldige magazine van Jeanne d'Arc Living voor de ideetjes en inspiratie:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten